Las cieszy wdziękiem o każdej porze roku, ale szczególnie latem. Drzewa w pięknych jasnozielonych strojach, czerwone pnie sosen kołyszą się delikatnie z melodią wiatru, gdzie nie gdzie brzoza pyszni się białym pniem. W poszyciu, rankiem krople rosy, jak perły, błyszczą wśród mchów traw i rywalizują krągłością z czerwonymi borówkami i czarnymi jagodami.
I nagle:
Gotuje się żywica
W kadłubach opalonych,
Z trzaskiem smoła wytryska
Z gęstwi – czerni skłębionych.
Słońce starło się z ziemią
Dym w nieba wgryza się oczy
…
Nadal piękny mimo tragedii
Pieką się w ogniu buki,
Sosny kwitną jak maki,
Syczą zgrozą jałowce,
Trzaskają suche krzaki. …(Jerzy Liebert Pożar lasu)
Pożar lasu to wielka tragedia dla przyrody… Gleba spala się na głębokość 5-15 centymetrów, prawie wszystkie żyjące w niej żywe organizmy umierają…
Od początku roku wybuchło prawie 1,5 tys. pożarów. Tylko jednego dnia, 14 maja, było ich aż 85. Zagrożenie pożarowe w lasach w Polsce osiągnęło poziom alarmowy, a ekstremalne warunki pogodowe tylko pogłębiają ten stan.
!7 maja 2024 roku w Snochowicach, w powiecie kieleckim, zapłonął las. Akcja ratownicza trwała ponad 3 dni i zakończona została dopiero 20 maja 2024 roku. Spaliło się 15 ha lasu…
Ale życie nie kończy się po pożarze. Proces odtwarzania rozpoczyna się w ekosystemie natychmiast. Las znów z wolna ujawnia swoje piękno, najpierw w swojej poczerniałej, szkieletowej postaci, a następnie w kaskadzie powracających kolorów, tworzonych przez wracające życie.
Wędrowałem po snochowickim lesie dwa miesiące po pożarze, gdy wokół opalonych drzew bujne rozrosły się turzyce, pokrzywy rozpościerały młode listki, tu i ówdzie pojawiały się pędy jagodzin…
Procesy fizyczne przywróciły też kolor szkieletowemu lasowi; popękane drewno i złuszczona kora ukazały żółć i pomarańcz odsłoniętego drewna. Stojąc przed tymi drzewami, które tak wiele wytrzymały, chciałem zrobić zdjęcia, które oddałyby ich piękno i grozę. Różne gatunki drzew palą się inaczej. Nawet wśród tych samych gatunków efekty palenia i zwęglania różnią się w zależności od wieku drzewa. Wszystko to zaowocowało zaskakującą różnorodnością i abstrakcją w śladach pozostawionych przez ogień.
Ale czy nie piękniejszy jest żywy las? Od Amazonii po Arktykę, lasy na całym świecie płoną. W ciągu ostatnich kilku lat byliśmy świadkami katastrofalnych pożarów w brazylijskiej Amazonii, zagrażających najbardziej zróżnicowanemu biologicznie lasowi świata. Nawet zamarznięte ziemie Syberii i Alaski zostały nawiedzone przez bezprecedensowe pożary. Gdy rozbrzmiewa globalny alarm, wielu pyta, dlaczego nasze lasy płoną — i kto jest temu winien?
Zobacz też: Ziemi czoło skłonić Gdy płoną lasy, W spalonym lesie